شش مدل استارتاپ نرم افزاری که باید از انجام آن‌ها پرهیز کنید – بخش دوم و آخر

در بخش اول از این مطلب، بر اساس تجربه، تحقیق و مطالعات انجام شده، سه نوع استارتاپ نرم افزاری معرفی شدند که متاسفانه سرنوشت خوبی در انتظار اجرا کنندگانشان نخواهد بود.

در ادامه، ۳ نوع (مدل) دیگر از استارتاپ های نرم افزاری معرفی می شوند که اگر به دنبال رشد، موفقیت و کسب درآمد نیستید که هیچ، اما در غیر این صورت، بهتر است از انجام آن ها پرهیز کنید.

متاسفانه نمونه های زیادی از این نوع شرکت ها و استارتاپ های نرم افزاری نوپا (یک نفره و چند نفره) که با انگیزه بالای موسسانش با جذب سرمایه های کم و زیاد، به سرعت تاسیس می شوند  پس از مدتی با کلی ضرر، تعطیل می شوند.

وجود این الگوها و مدل های مشابه منتهی به شکست در فضای کسب و کارهای نوپای نرم افزاری  که آن ها را «مدل های شکست استارتاپ های نرم افزاری» نام گذاشته ام، بسیاری از سرمایه گذاران را از ورود سرمایه به بازار نرم افزار ناامید و دلسرد کرده است. این نبودِ سرمایه کافی، مانع از رشد این صنعت در کشورمان شده است.

پس از خواندن این دو مطلب، ایده و مدل کسب و کارتان را به طور جدی بررسی و مطالعه کنید تا مبادا شبیه یکی از این موارد باشید.

۴. استارتاپ صنعتی شریفی خیلی تخصصی

منظورم از این نوع استارتاپ ها، آن هایی است که بنیانگذارش یک دانشجو یا فارغ التحصیل خیلی نخبه – که معمولا لاغر است، عینک به چشم دارد و صدها فرمول و معادله ریاضی را هم از حفظ است – می باشد.

او که ایده ای در ذهنش جرقه زده است، روزها و هفته ها خودش را پشت کامپیوترش حبس می کند و از اتاقش بیرون نمی آید، تا اینکه ناگهان یک نرم افزار بسیار پیچیده و پر از امکانات و ویژگی های عجیب و غریب می نویسد که فقط به درد خودش، یک یا چند نفر از دوستانش (اگر داشته باشد) و یا چند کار بسیار محدود و تخصصی می آید. او هر بار بخواهد نسخه ای از آن را بفروشد – البته اگر بتواند مشتری اش را پیدا کند – باید یک کپی از خودش را هم همراه نرم افزار پیوست کند تا به مشتری کار کردن با آن را یاد دهد!

تعدادی از این نرم افزارها و سخت افزارها در حوزه های صنایع بزرگ وجود دارند که فایده ی نهایی اش برای برنامه ساز، استخدام او در یک کارخانه مرتبط با آن صنعت است.

۵. استارتاپ های سفارشی ساز

تعریف استارتاپ، با کار سفارشی، تضاد بنیادین و ریشه ای دارد.

تعدادی از شرکت های نرم افزاری تازه تاسیس برای اینکه بتوانند درآمد کسب کنند روی می آورند به گرفتن سفارش های طراحی و ب سایت های کوچک و متوسط و یا تولید برنامه های نرم افزاری سفارشی حسابداری و کنترل تردد و … با قیمت های کم.

ابن نوع شرکت های نوپا را در اصل نمی توان استارتاپ نامید چرا که یکی از ویژگی های اصلی یک استارتاپ، داشتن پتانسیل گسترش و رشد سریع است. از طریق کار سفارشی نمی توان یک کسب و کار را به سرعت و به صورت انفجاری توسعه داد. دلیلش هم این است که کار سفارشی به نیرو، سرمایه و زمان زیادی نیاز دارد و نمی توان برای آن خط تولید ایجاد کرد.

یکی از مهمترین پایه های هر کسب و کاری که بخواهد به سرعت رشد کند، پرهیز از تولید سفارشی و روی آوردن به تولید انبوه است. این امر مهم بخصوص در میان برنامه نویسان تازه کار – حداقل در کشور ما – جدی گرفته نمی شود.

شما با تولید یک نسخه از یک محصول نرم افزاری مفید و مورد تقاضای مشتری، می توانید آن را به تعداد متقاضیانش بفروشید. در حالیکه شما زمان و هزینه هایتان را برای تولید یک نسخه از آن صرف کرده اید، می توانید محصول نهایی را با قیمت کمتر از کار سفارشی، چندین و چندبار بفروشید. واضح است که این امکان در کارهای سفارشی وجود ندارد.

اگر قرار است کار سفارشی انجام دهید باید قیمت هایتان را آنقدر بالا در نظر بگیرید که هزینه های پیدا و پنهان حال حاضر و زمانی که در آینده پروژه ای ندارید را جبران کند که این امر معمولا به دلیل وجود رقبای متعدد میسر نمی شود.

به مثال مشهور زیر از کتاب پیتر دراکر (مشهور به پدر علم مدیریت) با عنوان (Innovation and Entrepreneurship) توجه فرمایید:

«ژاپنی ها وقتی داشتند کم کم بازارهای مختلف و متنوع آمریکا از جمله دستگاه های کپی، محصولات الکترونیکی، ابزار آلات ماشینی و صنعت خودرو را به تصرف خود درمی آوردند همواره از یک استراتژی یکسان استفاده می کردند. یک شرکت آمریکایی سوددهی بالای خود را به عنوان یکی از نقاط قوتش می دید، که این به این معنی بود که تمرکز اصلی آن شرکت بر روی بخش بالادستی بازار است و بازار انبوه (Mass Market) را با عرضه ی کم و بدون توجه کافی رها کرده است. در این حالت ژاپنی ها با کالاهای ارزانتر که امکانات و ویژگی های کمتری داشت (در نتیجه ارزانتر تولید می شد) وارد این بخش دست نخورده و بی رقیب از بازار شدند. پس از مدتی با درآمدی که شرکت های ژاپنی از قبضه ی بازار انبوه بدست آوردند به سرعت به جریان نقدینگی ای دست یافتند که به کمک آن به سمت بخش بالادستی بازار هم حرکت کردند و طولی نکشید که هر دو بخش را تحت سلطه خود در آوردند.»

۶. استارتاپ های کتابخانه ساز

معمولا وقتی یک کدنویس ماهر در یک زبان برنامه نویسی به این فکر می افتد که پس از سال ها کدنوشتن برای پروژه های دیگران، وقتش رسیده که برای خودش کار کند و درآمدزایی کند، یکی از اولین کارهایی که به ذهنش می رسد جمع و جور کردن کدها و ابزارهایی است که نوشته است و فروش بخش هایی از آن ها در قالب یک کتابخانه کد (Library)، مولفه (Component) یا تعدادی کنترل (Control).

تعدادی از برنامه نویسان هم تلاش می کنند که با هم گروهی تشکیل دهند و مثلا یک کتابخانه رابط کاربری (User-Interface Library) برای جاوا اسکریپت یا هر نوع محیط و کاربرد دیگری بسازند تا بلکه در نهایت آن را بفروشند.

اما این استارتاپ ها سه چالش بزرگ دارند:

• اول اینکه باید با شرکت های بزرگ و موفق که در دنیا در حال ساختن محصولات بهتری هستند رقابت کند.
• دوم اینکه تعداد زیادی پروژه متن باز (Open Source) از انواع کتابخانه ها و مولفه های برنامه نویسی وجود دارد که تعداد افرادی که بر روی آن ها کار می کنند از اعضای آن استارتاپ بیشتر است.
• سوم، برای اینکه بتواند به درآمدزایی برسد باید تعداد زیادی از برنامه نویسان دیگر را متقاعد کنند که از ابزارها و کدهای شان استفاده کنند.

واقیعت مهم:

مزیت رقابتی شما و وجه تمایز شما به عنوان یک استارتاپ نسبت به استارتاپ های «من هم بلدم» در ارزش و راه حلی نهفته است که به مشتری ارائه می کنید. یک راه حل بهتر، ساده تر، ارزان تر، یا سریع تر، در بیشتر موارد توجه مشتریان و سرمایه گذاران را به خود جلب خواهد کرد.

تولید و فروش نرم افزار، به زمان، تخصص، تبلیغات و سرمایه نیاز دارد. بکارگیری افراد متخصص و انجام تبلیغات پول می خواهد و  بدست آوردن سرمایه، در ازای ارائه بخشی از مالکیت کسب و کار به سرمایه گذار میسر خواهد شد. اما کارایی این ها بستگی دارد به مشکلی که نرم افزار (و کسب و کار) شما از مشتری حل می کند.

نکته تجاری مهم:

بدست آوردن منابع هزینه بر است اما خوشبختانه! کمبود مشکل نداریم و مردم اگر بدانند برای مشکلاتشان راه حل های مفید وجود دارد حاضرند برای آن پول بپردازند. استارتاپ شما باید متناسب با مشکلی که می خواهد حل کند، بنیانگذاری شود و منابع به اندازه کافی در اختیار داشته باشد. در این صورت است که پتانسیل و توانایی راه انداختن کسب و کارهای نرم افزاری پرسود و قابل توجه بوجود خواهد آمد.

نوبت شماست:

خوشبختانه این دو مطلب موج خوبی را در میان خوانندگان و مخاطبانش به راه انداخته است. شما هم در بحث شرکت کنید و دیدگاهتان را با دیگران به اشتراک بگذارید.