Podcast: Play in new window | Download
Subscribe: RSS
یکی از بیشترین سوال هایی که از ما پرسیده می شود توسط افرادی است که ایده ایی در سر دارند و می خواهد آن را اجرا کنند اما خودشان دانش فنی و مهارت تکنیکی لازم برای ساختن محصول یا خدمات مورد نظر ندارند.
به این افراد بنیانگذاران غیر فنی گفته می شود. و البته همه ما در هر حوزه ایی که مهارت و تخصص داشته باشیم قطعا در ده ها و صدها حوزه دیگر بی سواد قلمداد خواهیم شد. در نتیجه این موضوع ممکن است برای هر کسی پیش بیاید.
واقعیت این است که همه، فنی نیستند. یک واقعیت مهم دیگر این است که ایده های خوب همیشه نزد فنی ها نیست و از آن بامزه تر، همه فنی ها، روش درست ساخت یک محصول یا خدمت را خیلی بلد نیستند.
امروزه به دلیل حضور نرم افزار در تمامی حوزه های بازار، اکثر استارتاپ ها به صورت های متفاوتی ربط به نرم افزار پیدا خواهند کرد و در واقع دانش و مهارت تولید نرم افزار (برنامه سازی Programming) و کدنویسی (Coding) بیش از پیش به عنوان یک مهارت اصلی در یک کسب و کار نوآورانه ی نوپا اهمیت پیدا کرده است.
پرسش دیگری که بسیار پرسیده می شود این است که آیا برای اینکه بتوانم ایده هایم را اجرا کنم و استارتاپ موفق و رو به رشدی داشته باشم، باید کدنویسی یاد بگیرم؟
و پاسخ من همیشه این است که: خیر، برای درک اینکه ایده شما مشتری پیدا خواهد کرد یا نه، به هیچ وجه لزومی به یادگرفتن کدنویسی نیست. برای تولید محصولات یا خدماتتان هم، اگر تا حدی، دیدگاهی نسبت به تولید نرم افزار داشته باشید اگرچه الزامی نیست، اما می تواند به شما کمک کند.
به هر حال، شمایی که در نظر دارید ایده هایتان را پیاده کنید ولی فکر می کنید مهارت فنی آن را ندارید، نباید خیلی نگران باشید و این نگرانی از نداشتن مهارت برنامه نویسی، مانع حرکت شما به سوی اجرای ایده هایتان شود.
یکی از مهمترین نکاتی که باید در نظر داشته باشید این است که هرگز بدون بررسی بازار و تایید وجود مشکلی که شما فکر می کنید مردم دارند، دست به ساخت محصول یا سرویس نزنید. اولین کار باید تایید وجود نیاز و تقاضا در میان مردم باشد. اگر جزو آن دسته از آدم هایی هستید که دوست دارند با نظم و ترتیب، و بر اساس ساختارها و چارچوب های موثر جهانی این تایید را انجام دهید، می توانید از چارچوب «Jobs to be Done» یا به اختصار (JTBD) استفاده کنید.
حتی در مرحله بعد؛ که باید بررسی و تایید انطباق راه حل شما به نسبت نیاز موجود باشد، باز هم نیازی نیست که وارد کدنویسی و برنامه نویسی شوید. راه های مختلفی برای انجام این بررسی و تایید وجود دارد از جمله ساختن کمینه محصول مناسب و کارا (MVP) به روش های غیر فنی یا با نیاز به برنامه نویسی مثلا با استفاده از ایمیل، شبیه سازی به صورت حضوری، بر روی کاغذ و … که اصطلاحا به آن Concierge MVP گفته می شود.
چالش‌های پیشِ روی شما:
با این فرض که شما وجود نیاز در بازار را تایید کردید و نمونه اولیه راه حل تان برای رفع آن نیاز را به روش دستی با مشتریان احتمالی بررسی و تایید کردید، حالا وقتش رسیده است که به فکر تولید اولین نسخه های محصول یا سرویس مورد نظرتان باشید و اینجاست که نیازتان به تولید نرم افزار جدی می شود.
معمولا بنیانگذاران غیر فنی، دو راه را در این حالت انتخاب می کنند:
- برونسپاری تولید نرم افزار، سایت، برنامه موبایل و … به شرکت های نرم افزاری یا اشخاص (فریلنسرها)
- جذب هم بنیانگذار فنی Technical Co-Founder
از میان این دو، راه دوم بهترین روش ممکن است اگرچه راه اول، اگر به درستی انجام شود هم می تواند کارایی داشته باشد.
تعدادی از استارتاپی ها، راه اول را انتخاب می کنند ولی آن را درست انجام نمی دهند، در ادامه دچار مشکلات و چالش هایی می شوند که حتی می تواند به کل ایده و انگیزه آن ها برای اجرایی کردن آن، ضربه بزند.
چالش‌های احتمالی در برونسپاری نادرست:
۱. بالارفتن هزینه و زمان تولید:
اتفاقی که می افتد این است که بنیانگذار استارتاپ، در جستجوی شخص یا شرکتی که بتواند کار طراحی و تولید نرم افزار مورد نظرش را انجام دهید جستجو می کند و با افراد و شرکت های متفاوتی صحبت می کند. که این مصاحبه ها معمولا به نتیجه دلخواه منجر نمی شود چرا که دیدگاه ها متفاوت هستند، شما کارتان را برای خودتان انجام می دهید و برای خودتان زحمت می کشید در نتیجه به جزئیات آن حساس خواهید شد، شرکت یا شخص مجری هم به فکر حساب سود و زیان خودش است و می خواهد در کمترین زمان، پروژه شما را تحویل دهد. قیمت هایی که یک شرکت به شما می دهد قطعا زیاد خواهد بود چرا که هزینه های آن ها به نسبت یک استارتاپ خیلی زیاد است و باید آن هزینه ها را پوشش دهند و سوددهی داشته باشند. حتی گاهی متاسفانه مشاهده شده که مجری، از ناآگاهی فنی افراد سوء استفاده کرده و قیمت هایی غیرواقعی ارائه کرده است.
از طرف دیگر، اگر برونسپاری را به روش درست انجام ندهید، جزئیات و تغییراتی که در مسیر تولید نرم افزار به وجود می آید، زمان زیادی را از شما و آن شرکت یا شخص صرف خواهد کرد و بازه زمانی پروژه را کش می دهد. در نتیجه عملا پس از مدتی، ادامه کار بر روی پروژه شما برای آن شرکت یا شخص، توجیه اقتصادی خود را از دست می دهد.
۲. سوء استفاده از محصول:
یک ریسک دیگر، سوء استفاده از نرم افزار تولید شده و ارائه آن با نامی دیگر است. این بدان معناست که؛ وقتی شخص سومی، نرم افزار شما را تولید می کند، ممکن است وقتی ببیند که کسب و کار شما گرفته، وسوسه شود و با همان کدهایی که نوشته است، نرم افزار، سایت یا اپ موبایل مشابهی را البته با نام دیگر برای خودش یا فرد دیگری، به بازار ارائه کند.
اگرچه یکی از راه های پیشگیری از این کار، نوشتن قرارداد حقوقی محکم و ذکر تعهد به عدم استفاده مجدد از نرم افزار است، اما با توجه به ماهیت نرم افزار، می توان حتی این مورد را با اعمال تغییراتی در کدنویسی و ویژگی های نرم افزار، دور زد!
۳ راه حل برای غلبه بر چالش ها:
در وهله اول، همانطور که گفته شد، بهترین راه حل، یافتن یک هم بنیانگذار فنی است که به اندازه شما به ایده تان اعتقاد داشته باشد و بتواند به نسبت و در ازای سهام، بخشی فنی کار را بر عهده بگیرد.
البته یافتن چنین کسی، ممکن است خیلی آسان نباشد. در نتیجه اگر تصمیم دارید بخش فنی را برونسپاری کنید، موارد زیر را باید در نظر بگیرید.
۱. از فرد یا شرکت مورد نظر، شناخت کافی کسب کنید:
پیش از هر چیز، تا می توانید درباره فرد یا شرکت، اطلاعات کسب کنید. بخصوص، با مشتریان قبلی آنان حرف بزنید. نمونه کارهایشان را بررسی کنید و تفکرشان را بسنجید. نقش این فرد یا شرکت، در ادامه راه، بسیار مهمتر از یک توسعه دهنده صرف است. پیشنهادات، نظرات، مهارت های او می تواند حرکت استارتاپ تان را تحت تاثیر قرار دهد.
۲. سهام پیشنهاد دهید:
یکی از موثرترین کارهایی که برای شناخت یک فرد یا شرکت می توانید انجام دهید، پیشنهاد دادن بخشی از سهام به جای بخشی از دستمزد است. به این ترتیب، می توانید میزان اعتماد و اعتقاد او به ایده تان را تا حدی بسنجید. و هم اینکه، او تمام تلاش خود را خواهد کرد که در موفقیت کسب و کار، نقش مثبت داشته باشد. همچنین، هزینه های شما هم در شروع به کار، کمتر خواهد شد.
۳. پروژه را کامل برونسپاری نکنید:
برای حفظ حقوق محصولتان و پیشگیری از سوء استفاده های احتمالی از آن، بهتر است کل محصول یا سرویس را به یک نفر یا یک شرکت، برونسپاری نکنید. برای اینکار، باید تلاش کنید که محصول شما تا حد امکان، ماژولار باشد. در صورت امکان پروژه را به بخش های مشخص و محدود بشکنید، و هر یک یا چند بخش را به یک شخص یا شرکت برونسپاری کنید. یافتن مفصل های درست از پروژه که بتوانید از آن جا ها بشکنید و پس از انجام، نتیجه را به هم متصل کنید تا سیستم جامع و کامل شکل بگیرد بسیار مهم است.
خلاصه اینکه:
نیازی نیست شما یک کدنویس حرفه ایی باشید تا ایده های تان را تست کنید. راه های بسیار زیادی وجود دارند که نیاز مشتریان در بازارها را کشف کنید (JTBD) و انطباق راه حل هایتان را با آن نیازها بسنجید (Product Market fit).
در واقع، یادگرفتن برنامه نویسی و طراحی سایت یا تولید برنامه های موبایل، تنها یک بخش از پازل بزرگ کسب و کار شما هستند و حتی اغلب اوقات، آسانترین بخش آن. مهارت های غیر فنی شما هم بخش های مهم و حیاتی آن پازل می باشند.
حالا نوبت شماست:
موارد ذکر شده در این نوشته حاصل تجربیات شخصی و کسب دیدگاه و نظرات دوستان استارتاپی است. از شما هم دعوت می کنم نظرات و دیدگاه هایتان را در این زمینه از طریق فرم زیر با من و دیگر خوانندگان خوشفکری در میان بگذارید.
سلام، بسیار ممنون از اطلاعات خوبتون
من یک ایده استارت آپی دارم ولی مشکل اینه که این ایده جوریه که اگه بخوام تقاضای بازار رو بسنجم امکانش هست ایده من رو کپی برداری کنن، از طرف دیگه تا تایید بازار و استقبال از ایده رو مستند نداشته باشم نمیتونم دنبال سرمایه گذار باشم، چی پیشنهاد میکنید؟
مثلا در کد نویسی اگه توانایی نداشته باشید نمیتونید پروژه ای رو که شکستین به هم وصل کنید! بازهم نیاز به شخص دیگری هست! به هرحال پروژه لو میره و امکان دزدیده شدن بالاست هرچند به حساب خودتون فقط بخشی از پروژه رو در دست اجرا قرار دادید. همین که فریلنسر حس کنه خودش میتونه بهتر از شما احرا کنه و جرقه ای در ذهنش زده شه سعی میکنه بیشتر از ایده و نظرات شما بدونه و در آخر به اینجا میرسید که بخشی از ایده شما لو رفته و فریلنسر شما رو تموم شده (fail) میدونه. فریلسنر به هیچ عنوان حاضر نمیشه کسی که نمیشناسه فالو کنه (همفکری با ایده، انجام و برنامه ریزی برای بخش سخت کار). همونطور که خودتون شعار میدید اجرا مهمه نه ایده. مطمئنا شخص فریلنسر رابطه های بهتری میشناسه برای انتخاب هم بنیان گذار. خودش هم میشه لیدر. حالا شاید شما ثابت کنی تفکر این شخص فریلنسر اشتباهه ولی واقعیتش اینکه همه همین راه رو میرن.
قرارداد هم بیخوده چرا میشه دورش زد.
ممنون از مطالب خوبی که برای راهنمایی استارتاپ ها می گذارید.
اگر ایده ای داریم که برای کمک به آن خوبست یک اپ موبایل و یا وب سایتی قوی داشته باشیم، شاید توان فنی داشتن خیلی مهم نیست و می توان این کار را برونسپاری کرد. ولی اگر اصل ایده و کسب و کار قرار است یک اپلیکیشن باشد، داستان کمی متفاوت می شود.
فکر می کنم کسی که می خواهد ایده ای اینچنینی را اجرایی کند لازم نیست که برنامه نویس خیلی ماهری باشد ولی باید با یک سری از کلیات و الفبای توسعه سیستم ها را بداند تا زبان و کارهای تیمی که برای کد نویسی جمع می کند را بفهمد و اگر اصلا این تخصص را ندارد بهتر است حتما از هم بنیانگذاری استفاده کند که او توانایی فنی داشته باشد.
سلام
مطلبتون تا حدی مفید بود .
ولی من میخواستم درمورد یه مسئله ای از سایت خوشفکری مشورت بگیرم امیدوارم بتونید کمک کنید .
راستش تو دانشگاه ما تصمیم بر این شده که انجمن علمی گروه کامپیوتر یه دپارتمان برای ایده پردازی تشکیل بده جایی که همه بتونن ایده هاشونو با هم به اشتراک بذارن و کامل ترش کنن و با کمک بچه های کامپیوتر پیاده سازیش کنن و همینطور اینکه یاد بگیرن چطور ایده پرداز باشن . اما یه مسئله ای هست برای کسایی که دانش فنی کاملی ندارن و نمی دونن که می تونن ایده هاشونو باسایر اعضای دپارتمان که توانایی پیاده سازی ایده هاشونو دارن به اشتراک بذارن یا نه که به نظر من حق هم دارن . می خواستم ببینم نظر خوشفکری درمورد همچین دپارتمانی چیه و چه راه حلی برای این مشکل پیشنهاد میده .
باتشکر از شما