معمولا از واژه مشارکت (collaboration)، هماهنگی (coordination) و همکاری (cooperation) برای توصیف کار گروهی استفاده می شود. اما معنای آنها یکسان نیست و ما با استفاده این کلمات به جای یکدیگر، معنای آنها را کم کرده و پتانسیل آنها را برای ایجاد فضای کاری قدرتمند کاهش را می دهیم.
لغت مشارکت (collaboration) جدیدا در اخبار و رسانه ها به عنوان یک واژه مهم به کار می رود. مدیران شرکت ها کم کم دارند به این نتیجه می رسند که برای تبدیل شدن کسب و کارشان به یک مکان کاری مناسب، همکاران نیاز به کار کردن دوشادوش همدیگر دارند. آن ها باور دارند وقتی همکاران باهم روابط بهتر و صمیمی تری داشته باشند بهتر هم میتوانند کار کنند. این ایجاد ارتباط زمانی راحتتر اتفاق می افتد که ارتباطات چهره به چهره وجود داشته باشد.
هماهنگی و همکاری برای انجام کار موثر و کارآمد ضروری است، برخی تحقیقات نشان می دهند که ارتباط چهره به چهره تفاوت بزرگی نسبت به دورکاری ایجاد می کند. اما کنار هم کار کردن اگرچه کار گروهی بهتری را بر اساس همکاری، ارتباط و هماهنگی ایجاد می کند، اما مشارکت ایجاد نمی کند مگر آنکه فرهنگ مشارکت ایجاد شود.
تعاریف کلیدی را با هم بررسی کنیم:
مشارکت (collaboration): کار کردن با یکدیگر برای خلق و ایجاد چیزی جدید، با داشتن یک دیدگاه و هدف مشترک. نکته کلیدی تلاش برای ایجاد چیزی جدید به صورت غیر فردی می باشد، و چیزی که آنها را در کنار هم به عنوان تیم نگه می دارد هدف و دیدگاه مشترک است.
هماهنگی (Coordination): به اشتراک گذاری اطلاعات و منابع به طوری که هر یک از طرفین می تواند نقش خود را در حمایت از یک هدف متقابل به انجام برساند. هماهنگی در مورد کار گروهی در اجرای طرح است و ایجاد و خلق چیز جدیدی نیست.
همکاری (Cooperation): در جایی مطرح می شود که افراد از منابع و اطلاعات خود برای هدف همدیگر استفاده کنند و یک هدف ندارند! ممکن است نتیجه ساخت چیز جدیدی باشد، اما از نتیجه کار و تلاش تیمی نیست بلکه کاملا شخصی است.
هر سه مدل جنبه کار گروهی هستند اما باهم تفاوت دارند.
نمونه های موفق کار تیمی را می توانیم در تیمهای ورزشی، نظامی و حتی سیاسی مشاهده نماییم. همه تیم های موثر و تاثیرگذار ویژگی های مشترکی دارند. اما بسته به هدف و نیت در نوع همکاری متفاوت می باشند.
مشارکت، سنگ بنای نوآوری است
در یک محیط، که در آن وابستگی متقابل وجود ندارد، مشارکت (collaboration) برای ایجاد خلاقیت فردی ضروری نیست. در این محیط ها از طریق به اشتراک گذاری اطلاعات و منابع، خلاقیت به صورت انفرادی به وجود خواهد آمد، با این حال در یک سازمان که وابستگی وجود دارد، مشارکت (collaboration) سنگ بنای راه حل های نوآورانه است.
دورکاری و مشارکت تیمی
آیا می توان مشارکت در دورکاری اتفاق بیفتد؟ این پرسش مهمی است که در پی پاندمی کرونا ذهن بسیاری را به خود جلب کرده است.
اگر رهبران و مدیران بتوانند محیط مناسبی را فراهم کنند و شیوه های رهبری را طوری به کار گیرند که فرصت هایی برای گرد هم آوردن افراد برای مکالمات و دیدارهای گاه به گاه حضوری ایجاد کنند، مشارکت امکانپذیر است.
مشارکت با دستور اتفاق نمی افتد!
رهبری کردن در تیم های مشارکتی، بر اساس احترام، اعتماد و استفاده عاقلانه از قدرت است. مشارکت به طور طبیعی درسیستم های سنتی از بالا به پایین و محیطهای سلسله مراتبی کنترل گرا رخ نمی دهد.
انسان ها به آزادی در تصمیم گیری های کاری خود دارند و همچنین فضایی برای آزمایش، شکست و یادگیری از اشتباهات باید وجود داشته باشد. وفرصت برای فکر کردن در کنار همدیگر، ارزش نهادن به دیدگاه های یکدیگر به منظور ایجاد ایده های خلاقانه و نوآوی در یک تیم یا کسب و کار حیاتی است.