بوم پرسونا (Persona) در نه بخش مختلف ساختاربندی شده است. زمانی که میخواهید مشتریان، ذینفعان و کاربران خود را بهتر بشناسید از این ابزار استفاده کنید. طراحی آن به گونه ای انجام شده که همهی اعضای تیم بتوانند با اعمال نشانگرها و یا چسباندن برچسب هایشان روی آن کار کنند. این بوم به شما این امکان را می دهد تا پس از اتمام کار، تصویری گویا از پرسونای موردنظرتان داشته باشید.
در مرکز بوم، نیاز اصلی پرسونا نمایش داده می شود. هدف او چیست؟ برای دستیابی به چه چیزی تلاش می کند؟ در راستای تکمیل ارائهی پرسونا، در پایین، فضا برای اضافه کردن اطلاعاتی مانند نام و نقش و سایر اطلاعات مورد نیاز جمعآوریشده وجود دارد.
نکته بعدی این است که پرسونا به یک سمت چپ و یک راست تقسیم می شود. سمت چپ برای جنبه های منفی که پرسونا در زندگی خود دارد از جمله ترس ها و روندهایی با تأثیرات منفی، و سمت راست برای جنبه های مثبت. با استفاده از این تقسیم چپ و راست، ایجاد یک تصویر مناسب از آنچه در زندگی پرسونای شما اتفاق می افتد بسیار ساده تر می شود.
ترتیب پر کردن بوم پرسونا:
[۱] اسم، نقش و جزئیات شخصی: تخصیص نام و نقش واقعی به پروسونای مدنظرتان آن را به واقعیت نزدیک می کند. استفاده از یک شخص واقعی به عنوان مثال، اثربخش تر نیز خواهد بود.
[۲] عکس ها و ظاهر: بوم به گونه ای طراحی شده است که اضافه کردن عکس پرسونا را نیز برای شما آسان می کند. مرد است یا زن؟ آیا خوشحال است و یا غمگین؟
[۳] نیاز: در واقع اصلی ترین هدفی است که پرسونا دارد، انجام کاری است که بایستی انجام دهد. آنها واقعاً چه می خواهند؟ آنها چه تصمیمی خواهند گرفت؟
[۴] روندهای مثبت: روندهای مثبت که پرسونای مورد نظر در زندگی آنها را تجربه می کند چیست؟
[۵] فرصتها و رویدادهای مثبت: فرصت های مثبت پرسونا که در زندگی حرفه ای یا خصوصی خود تجربه می کند چیست؟
[۶] امید به آینده: چه امیدهایی به آینده دارد؟
[۷] روندهای منفی: روندهای منفی که پرسونای مورد نظر در زندگی آنها را تجربه می کند چیست؟
[۸] مشکلات و گرفتاری های روزانه: مسائل و موانع بازدارندهای که شخص در زندگی خود تجربه می کند چیست؟ چه چیزی مانع از رسیدن به هدفش می شود؟
[۹] ترس از آینده: چه ترسی از آینده دارد؟
راهنمای گام به گام:
۱. تعریف اهداف
چرا شما یک بوم پرسونا تهیه میکنید؟ میخواهید به چه چیزی برسید؟ آیا سعی در ایجاد پرسونا برای طراحی دارید؟ برای بازاریابی و فروش؟ برای اعتبارسنجی مشتری؟ یا برای داستان گویی؟ اگرچه مراحل انجام کار یکسان هستند، اما دانستن اینکه باید بر روی چه مواردی تمرکز کنید به شما کمک می کند سؤالات درست بپرسید و نتیجه بهتری بگیرید.
۲. جمعآوری داده
این مرحله بسیار مهم است. اساس تعریف پرسونا بر روی داده های واقعی است. اگرچه جمع آوری داده ها می تواند بسیار وقت گیر باشد به خصوص اگر به درستی نمی دانید که به دنبال چه چیزی هستید. این حالت به ویژه زمانی که یک مسیر طراحی جدید را شروع میکنید، اتفاق می افتد. برای کارآمدتر شدن بوم، شما بایستی بیشتر وقت و انرژی خود را صرف تحقیق کنید، اما در عین حال می توانید فرضیات خود را نیز صریحا بیان کنید. فرضیاتی که از نظر شما منطبق با پرسونای مورد نظر است. تحقیقات و فرضیات شما در نهایت باید تأیید شود، بنابراین در این مرحله بهتر است که اینها را ترکیب کنید.
نکته: سعی نکنید در اولین تلاش خود یک پرسونای کامل ایجاد کنید. نه تنها چنین پرسونای کاملی وجود ندارد، بلکه صرف کردن وقت زیادی برای تحقیق و یا داستانپردازی شما را به هدف نمیرساند. ارزش واقعی در مرحله اعتباربخشی این فرضیات تعیین می شود. اینکه در اولین تکرار خود چه تحقیقاتی بایستی انجام دهید؟
۳. خوشهبندی داده
در این مرحله، داده های تحقیقات ورودی خود را فیلتر کرده و آن را خوشه بندی می کنید. یک روش مؤثر برای انجام این کار در قالب ورکشاپ است. با تیم خود ۳۰ – ۴۵ دقیقه وقت بگذارید تا بخشهای مختلف اطلاعات ورودی را تحلیل کنید. سعی کنید ببینید که کدام بخشها به خوبی در کنار هم قرار می گیرند و ۳ تا ۵ خوشه به دست آورید. این خوشهها، هستهی شخصیت مورد نظر شما را تشکیل می دهند. هر یک از خوشه ها باید مجموعه ای از فاکتورهای جمعیت شناسی، احساسات، نقل قول ها و غیره را دربرداشته باشد. وقتی اولین خوشه بندی را انجام دادید، یک قدم به عقب بردارید. آیا خوشه های شما به اندازه کافی متمایز هستند؟ یا اینکه همه آنها روی یک بخش داده ها تمرکز می کنند؟ آیا آنها منطقی هستند؟ آیا جالب ترین بخش های تحقیقاتی که کشف کرده اید در خوشه ها گنجانده شده است؟ اگر به هر یک از این سؤالات «نه» پاسخ دهید، خوشه های خود را تعدیل کنید.
۴. تعریف پرسوناها
قدم بعدی این است که خوشه های خود را به فاکتورهای تعریف شده در بوم پرسونا تبدیل کنید. برای انجام این کار یک نشانگر در بالای هر یک از خوشه ها بچسبانید و بوم را پر کنید.
نام و نقش: با انتخاب نام و نقش منطبق با خوشه انتخابی و نیز تعریف سایر مشخصات جمعیت شناختی مرتبط شروع کنید.
اهداف: سپس به یک هدف برسید. پرسونای شما در تلاش برای دستیابی به چیست؟ کاری که سعی در انجام آن دارد چیست؟ مشکلی که سعی در حل آن دارند چیست؟ نگرش آنها نسبت به این هدف چیست؟
روندها: بعد، به داده هایی که کشف کرده اید بروید و سعی کنید با توجه به روندهای مثبت و منفی که بر زندگی روزمره شخصیت شما تأثیر می گذارد به نتیجه برسید. چه چیزهایی در دنیای آنها رخ می دهد که روی آنها تأثیر می گذارد؟ از ظهور هوش مصنوعی یا تغییرات آب و هوایی گرفته تا محبوبیت فزاینده K-Pop! هرآنچه که می تواند به نوعی به پروژه شما مرتبط باشد.
مسائل روزانه، فرصت ها، امیدها و ترس ها: قدم بعدی پر کردن مسائل معمول آنها و فرصت ها و امیدها و ترس هاست. مسائل معمول مواردی است که پرسونای شما را برای رسیدن به هدف خود باز می دارد. آنها در زندگی روزمره با چه چیزی دست و پنجه نرم می کنند. فرصت ها به پرسونای شما کمک می کنند تا به هدف خود برسید. ترس، چیزهایی است که امیدوارند در آینده اتفاق نیفتد و امیدها چیزهایی هستند که دوست دارند در آینده اتفاق بیفتد. افراد می توانند نسبت به ترس و امید بسیار اثرپذیر باشند.
نقل قول ها: در آخر برای هر پرسونا نقل قولی بیابید. معمول ترین نقل قول آن ها چیست؟ از آنالیز فرضیات بر پایه احساسات خود و تحقیقات آنلاین به عنوان پایه استفاده کنید.
۵. خلق یک تصویر غنی
قدم بعدی ایجاد «تصویر غنی» از پرسونای شما است. بوم پرسونا برای این کار طراحی شده است. شما باید فقط با نگاه کردن به بوم، تصویر کاملی از پرسونا دریافت کنید.
یک تصویر کامل ایجاد کنید که نه تنها نقاط واقعیت ها و داده بلکه نوع پرسونا را نیز در بر می گیرد. آنها چه شکلی هستند؟ دنیای آنها چه شکلی ست؟
ممکن است در اولین تلاش برای تهیه بوم حتی کمی زیاده روی کنید اما در تلاش های بعدی، کار آسانتر خواهد شد: ممکن است کار شما پس از مرحله اعتباربخشی، بی اثر شود. می توانید پرسونا را روی بوم بکشید، عکس، نقل قول و غیره را روی آن بچسبانید. یک کولاژ از شخصیت، محیط او و هر آنچه که از نظرش مهم است ایجاد کنید.
پس از اتمام کار، مدتی را برای گذراندن یک روز در زندگی پرسونا صرف کنید. با تیم خود چند نکته مهم در طول روز خود را یادداشت برداری کنید. ببینید آیا می توانید این لحظات را به بوم خود اضافه کنید یا خیر. اگر اینگونه نباشید، این پرسونا، فقط به صورت چند تکه اطلاعات باقی می ماند و هیچ کس یک ارتباط «شخصی» با آن نمی تواند برقرار کند.
۶. علامتگذاری فرضیات
به بوم پرسونا که ایجاد کرده اید برگردید و مواردی را که اعتبارسنجی نکرده اید و یا مستقیما از داده های ورودی کپی نکرده اید علامت گذاری کنید. این ها همان فرضیات شما هستند. هنگام اعتبارسنجی، احتمالاً جنبه های پنهان پرسوناها را کشف خواهید کرد.
اعتباربخشی فرضیات
این یک قدم مهم دیگر است. خوشبختانه لازم نیست وقت و انرژی زیادی صرف کنید. به احتمال زیاد، شما به هر حال با مشتریان بالقوه خود صحبت کردهاید و یا خواهید کرد بنابراین اگر این کار را انجام می دهید، سوالات خود را با سوالاتی منطبق با بوم پرسونا ترکیب کنید.
آزمایش کنید که آیا اهداف، نگرش ها و ترجیحاتی که از آنها ترسیم کرده اید وجود دارد. اگر آن ها در اکثر موارد کاملاً مطابقت دارند این خوب است. اما اگر فقط جواب هایی دریافت کنید که با پرسونای شما مغایر دارد، به بوم بر گردید.
راه دیگر برای تأیید و اعتباربخشی فرضیات این است که تعدادی از افراد مخاطب مورد نظر خود را پیدا کنید و با آنها مصاحبه کنید. با استفاده از بوم پرسونای خود به عنوان راهنما، سؤالاتی منسحم تر در این مصاحبه خواهید داشت. و پس از اتمام کار، ببینید که آنچه پیدا می کنید با پرسونای شما مطابقت دارد یا اینکه مغایرت هایی وجود دارد.
۷. تکرار
اکنون که شخصیت خود را اعتبارسنجی کرده اید، وقت آن رسیده که مشکلات را پیدا کرده و آن ها را برطرف کنید. برای انجام این کار، به مرحله اول برگردید و از آنجا ادامه دهید. البته شما احتمالاً لازم نیست این بار از ابتدا شروع کنید بنابراین کارهای بسیار کمتری انجام می شود. طراحی پرسونا هرگز به طور کامل انجام نمی شود. در مسیر طراحی خود به بررسی مجدد بوم پرسونا خواهید پرداخت و به آن باز می گردید.